برآورد حجم پول های کثیف در ایران

اقتصاد غیررسمی شامل کلیه فعالیت های است که در gdp کشورها ثبت نمی گردد. اقتصاد غیررسمی بر خلاف اقتصاد رسمی، قوانین مصوب را نمی پذیرد و محیط کار خود را بر اساس ضوابط رفتاری در این بخش مشخص می کند. با توجه به طبیعت اقتصاد غیررسمی پول هایی که در این بخش از اقتصاد جریان دارند، پول کثیف هستند. پول کثیف، پولی است که به طور غیرقانونی حاصل و یا به طور غیرقانونی منتقل یا مصرف شود. پول های کثیف علاوه بر آثار مخرب فعالیت های منشأ آن ها (اقتصاد غیررسمی)، دارای آثار مخربی بر اقتصاد است. فرار مالیاتی و پول شویی مهم ترین آثار اقتصادی پول های کثیف هستند که آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی فراوانی دارند. به طور کلی می توان پول های کثیف را منشأ بسیاری از اختلالات بازارهای ارزی و مالی دانست که دارای توجیه روشن اقتصادی نیستند. در این مطالعه، حجم پول های کثیف در اقتصاد ایران طی دوره 91-1355 برآورد شده است. بدین منظور، ابتدا حجم اقتصاد غیررسمی با استفاده از روش منطق و مجموعه های فازی برآورد گردید. مطابق نتایج، حجم اقتصاد غیررسمی در طی دوره موردبررسی روندی افزایشی داشته است. بعد از برآورد حجم اقتصاد غیررسمی، بر اساس روش کرک، این متغیر به عنوان متغیر وابسته به معادله تابع تقاضای پول اضافه شد و حجم پول های کثیف در اقتصاد ایران برآورد گردید. با توجه به اینکه سری زمانی داده های مورداستفاده در مدل جمعی از یک درجه نبودند از روش ardl برای تخمین مدل استفاده گردید. مطابق نتایج بین پول های کثیف، نقدینگی و اقتصاد غیررسمی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. مطابق نتایج، حجم پول های کثیف در طی دوره موردبررسی روندی افزایشی داشته و از سال 1383 به بعد، این افزایش با شدت بیشتری اتفاق افتاده است.